Wat zijn effectieve methoden om als docent studenten te betrekken bij hun onderwijs? Hieronder lees je de tips van een aantal geïnterviewde studenten uit verschillende faculteiten van de VU en UvA.
Tip 1: gebruik contacttijd
Besteed een deel van je onderwijsbijeenkomsten aan feedback vragen van de studenten over het vak.
Een student vertelt: “Eén van mijn docenten besteedt aandacht aan onze mening over zijn vak tijdens de les. Hij stelt aan het einde van zijn vak altijd drie vragen:
- Wat vond je het meest interessant om te leren?
- Wat was het beste tijdens dit vak?
- Wat kan er verbeterd worden aan dit vak?
De studenten beantwoorden deze vragen eerst anoniem. Iedereen krijgt een aantal post-its om het antwoord op te schrijven en bij de juiste vraag op te plakken. Maar daar stopte mijn docent niet. Hij ging alle antwoorden langs, zoomde in op een aantal specifieke antwoorden en vroeg of iemand extra toelichting wilde geven. Hierdoor gaf hij ons het gevoel te luisteren en dat onze mening er echt toe deed. We hadden vervolgens uitgebreide gesprekken over wat er goed ging en wat beter kon.”
Alleen een vraag stellen is dus niet voldoende. Geef studenten echt het gevoel dat er geluisterd wordt door vervolgvragen te stellen en het gesprek aan te gaan. Vraag hierbij naar specifieke voorbeelden en concrete oplossingen. Zolang studenten zich veilig en gehoord voelen, geven ze graag hun feedback.
Geïnteresseerd in een andere manier? Lees Tip 3 uit een eerdere onderwijstip over exit-tickets van docent Jaap Boter.
Tip 2: organiseer panelgesprekken
Een andere manier om studenten te betrekken bij hun onderwijs is om panelgesprekken met ze te houden. Een aantal studenten wordt dan uitgenodigd om in detail over de opleiding of cursus te praten.
Het is daarbij belangrijk om te zorgen voor een inclusieve sfeer. Begin deze panelgesprekken daarom eerst met simpele vragen om de discussie aan te wakkeren en een veilige sfeer te creëren, en stel daarna ingewikkeldere vragen. Zorg dat er naar iedereen geluisterd wordt en elke mening gerespecteerd wordt. Vraag om voorbeelden en verheldering, zodat duidelijk is voor de studenten dat hun mening echt gehoord wordt en van belang is. Nog beter is het als de studenten elkaar gaan aanvullen, maar niet onderbreken.
Maar ook bij panelgesprekken kan het voorkomen dat weinig studenten komen opdagen. Hoe verhoog je de opkomst? Plan het gesprek direct aansluitend aan een college of werkgroep en neem wat lekkers mee! Bied bijvoorbeeld eens broodjes (vega)kroket aan tijdens het gesprek.
Geïnteresseerd in een andere manier? Lees hier Tip 1 van een eerdere onderwijstip over studentadviesraden van docent Ines Lindner.
Tip 3: laat je zien en betrek studenten vanaf het begin
Eén van de geïnterviewde studenten doet een studie met grote studentbetrokkenheid. Hoe heeft de opleiding dat voor elkaar gekregen? “Bij ons werd meteen bij de introweek al duidelijk gemaakt dat het gewaardeerd wordt als we meedenken en dat we moeten laten horen waar we behoefte aan hebben. De opleidingsdirecteur en alle andere betrokkenen bij de opleiding laten constant hun gezicht zien, zodat het laagdrempelig is om naar ze toe te stappen. En we hebben zelfs hele lessen stilgestaan over hoe ons onderwijs vormgegeven wordt. We worden er ook op aangesproken als we te weinig input geven. Bij elk vak worden we betrokken en ook wordt stilgestaan bij de opleiding als geheel. Studenten worden echt gehoord en er heerst een heel open sfeer. Het maakt alles veel leuker.”
Tip 4: voer veranderingen direct door
Als je feedback hebt gekregen, verander dan ook zo snel mogelijk de aanpak van je onderwijs. Het is belangrijk dat de studenten de verandering zien en ervaren. Als de studenten namelijk niet het gevoel hebben dat er iets met hun mening gedaan wordt, geven ze die waarschijnlijk niet snel een tweede keer. Een voorbeeld van een student: “Zo stelden we andere deadlines voor de scriptie voor, overleggen we nu eerst in kleinere groepjes voordat we dingen klassikaal bespreken en organiseerden we een hele dag om presentaties te geven over onze opdrachten. De docent heeft dat op basis van onze feedback direct ingevoerd. Dat was erg fijn.”