Wat is Open Access?
Een artikel is Open Access als je het gratis en zonder beperkingen kunt lezen, downloaden, kopiëren, verspreiden, printen of doorzoeken. De Vrije Universiteit vindt al langer dat met overheidsgeld gefinancierd onderzoek gratis toegankelijk moet zijn voor zoveel mogelijk mensen. In 2018 is Plan S gelanceerd, een initiatief voor het Open Access publiceren van wetenschappelijke artikelen. Dit plan is opgesteld door het zogenaamde "cOAlition S", een consortium van nationale onderzoeksbureaus en financiers uit twaalf Europese landen. Het doel is dat alle wetenschappelijke publicaties die voortkomen uit onderzoek dat met overheidssubsidies wordt gefinancierd, worden gepubliceerd in Open Access-tijdschriften of platforms. Concreet betekent dit dat alle publicaties uit onderzoek dat gefinancierd wordt door NWO en de Europese Commissie direct openbaar toegankelijk moeten worden gesteld.
Vanaf 2023 voert de VU een Open Access beleid dat aansluit op deze eisen van onderzoeksfinanciers. Publicaties van VU-auteurs dienen dan geregistreerd te worden in Pure, waar mogelijk onmiddellijk Open Access gemaakt te worden onder een open licentie met behoud van auteursrecht door de auteur en beschikbaar gesteld worden in het VU Research Portal (VU Repository, Pure). Neem voor vragen contact op met het Open Access Team van de Universiteitsbibliotheek via: openaccess@vu.nl
Voordelen
Door Open Access (OA) kan de verspreiding van kennis verbeterd worden. Daarnaast biedt OA de volgende voordelen:
- De reputatie van onderzoekers wordt erdoor verbeterd. Onderzoekers die hun publicaties full text digitaal beschikbaar stellen worden makkelijker gevonden op internet en hebben meer spin-off van hun publicaties.
- Het vergemakkelijkt het gebruik van artikelen in het onderwijs.
- Gebruikers buiten de faculteit krijgen toegang tot de publicaties.
- De zichtbaarheid van onderzoek en onderzoekers wordt vergroot.
- Plagiaat is gemakkelijker te achterhalen bij OA-publicaties dan bij publicaties die niet vrij toegankelijk zijn.
Mogelijkheden
Er zijn verschillende mogelijkheden om Open Access te publiceren. De UBVU ondersteunt onderzoekers daarbij met verschillende Open Access-publicatieroutes.