Janna Wessels ontvangt Veni-financiering van NWO

Rijmt migratiebeleid met mensenrechten?
Stel je de situatie in vluchtelingenkampen aan de grenzen van Europa, de facto detentie van asielzoekers of ‘push backs’ in de Middellandse zee voor. Op het eerste gezicht lijkt het dat mensenrechtelijke normen zulke praktijken verbieden. Door middel van strategische procedures voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens blijken staten echter goed instaat om hun migratiebeleid te laten rijmen met mensenrechten. De mensenrechten lijken in het gedrang te komen wanneer migranten bescherming zoeken bij het Europees Hof van de Rechten van de Mens. Het Hof heeft de neiging zich in het nadeel van de migranten en in het voordeel van de staat uit te spreken.

Onderzoek
Voorgaand onderzoek toont tekortkomingen door het Hof aan, in de vorm van vooroordelen door rechters. Eerder onderzoek heeft ook gekeken naar strategische procesvoering door belangengroepen van migranten en de beperkingen en tekortkomingen daarvan. Maar deze analyse is volgens Wessels onvolledig. ‘’Er is in feite een driehoeksverhouding tussen migranten, het Hof en staten. Maar we weten niets over hoe staten als reagerende partij de jurisprudentie beïnvloeden. Als we de jurisprudentie over migranten willen begrijpen, moeten we de staten opnieuw in het plaatje betrekken.’’

In haar onderzoek biedt Wessels een omvattende analyse van de juridische technieken die staten strategisch inzetten om mensenrechtelijke procedures in hun voordeel te beslissen. Ze maakt deze analyse aan de hand van een methodologische aanpak die ze zelf de ‘discoursanalyse van juridische doctrine’ noemt. Wessels ontwikkelde deze benadering bij het schrijven van haar boek over vluchtelingenrecht. In haar Veni-onderzoek gaat Wessels deze benadering uitbreiden, die een analyse in twee fasen mogelijk maakt. ‘’Op het eerste niveau kan ik nagaan welk soort doctrinaire argumenten staten hanteren. Op het tweede niveau kan ik de spanningen onderzoeken die aan het juridische discours over mensenrechten ten grondslag liggen.’’

Bijdrage aan wetenschap en maatschappij
Het onderzoek van Wessels beoogt te verklaren hoe staten migratiegerelateerde jurisprudentie zodanig vormgeven dat deze tegemoet komt aan hun belangen op het gebied van migratiecontrole. Daarmee levert het onderzoek een grote bijdrage op wetenschappelijk niveau. Het Veni-onderzoek levert ook een bijdrage op methodologisch niveau. ‘’Het zal de nieuwe benadering van de discoursanalyse van juridische doctrine ontwikkelen en expliciteren - en zo bijdragen aan de sociaaljuridische methoden in het veld.’’ Op maatschappelijke niveau hoopt Wessels ruimte te maken voor alternatieve juridische argumenten om zo potentieel de bescherming van migrantenrechten te verbeteren.