Het onderzoek werd in drie opeenvolgende semesters uitgevoerd door in totaal 24 studenten van de bacheloropleiding Farmaceutische Wetenschappen en begeleid door scheikundigen Tom Dekker, Iwan de Esch, Maikel Wijtmans en collega’s van de sectie Medicinal Chemistry. Wijtmans: “De door de studenten gesynthetiseerde moleculen zijn divers in hun chemische eigenschappen en kunnen nu getest worden op potentiële drug targets.” De uitgebreide collectie van moleculen is gepubliceerd in het open-access tijdschrift Molecules.
Moleculen van natuurlijke oorsprong
In de wetenschap is veel vooruitgang geboekt bij het verkrijgen van moleculen uit gecontroleerde verhitting (pyrolyse) van biomassapolymeren, zoals cellulose en chitine. Hierdoor zijn unieke moleculen beschikbaar gekomen die op grote schaal en op duurzame wijze worden verkregen. De moleculen die aan de VU werden ontwikkeld vinden hun oorsprong in Cyrene, een duurzame en goedkope grondstof die wordt verkregen uit cellulose biomassa. Het is een duurzaam alternatief voor klassieke oplosmiddelen, maar het gebruik ervan als bouwsteen in de medicinale chemie is zeldzaam. Tijdens het onderzoek werd een zogeheten fragment-based drug discovery aanpak gebruikt om ervoor te zorgen dat de moleculen een grotere kans hebben om te binden aan drug targets en zo uiteindelijk een centraal onderdeel kunnen worden van toekomstige geneesmiddelen. Collega's Jaap Harteveld, Gábor Wágner, Max de Vries, Andrea van de Stolpe en Hans Custers waren nauw betrokken bij het onderzoek.
Studenten opleiden in ‘groen’ onderzoek
Het onderzoek laat niet alleen de integratie van bacheloronderwijs en onderzoek zien, maar combineert bovendien twee belangrijke strategische thema's van de VU: gezondheid en duurzaamheid. Tijdens hun stages deden deze derdejaars bachelorstudenten onderzoek met directe relevantie voor twee grote vragen in de hedendaagse wetenschap, namelijk hoe we ziektes kunnen bestrijden en hoe we duurzaam gebruik kunnen maken van natuurlijke hulpbronnen. Deze studie sluit daarmee goed aan bij het internationale streven om toekomstige wetenschappers op te leiden met een 'groene' onderzoeksmentaliteit.
Foto: alle studenten die in collegejaar 2021-2022 gewerkt hebben aan de collectie van moleculen. Er zijn ook negen studenten uit collegejaar 2020-2021 hierbij betrokken geweest.