Astroïdeninslagen op Mars zouden leven op deze planeet mogelijk hebben kunnen maken: het oppervlak van Mars is bezaaid met inslagkraters, asteroïden bevatten organische bouwstenen voor leven, en de warmte die bij een inslag vrijkomt kan leiden tot een hydrothermaal systeem in de ondergrond dat leven voor langere tijd ondersteunt. Het is echter niet makkelijk om deze systemen direct op Mars te onderzoeken. Daarom onderzocht Aardwetenschapper Jitse Alsemgeest vergelijkbare inslagkraters op Aarde, specifiek de Vargeão Dome en Vista Alegre inslagkraters in Brazilië, om te kijken wat de chemie en evolutie van hydrothermale systemen rond dit soort kraters is – en of dit daadwerkelijk leven op Mars zou kunnen ondersteunen.
Omvang hydrothermale systemen te beperkt voor ondersteunen leven
Het onderzoek van Alsemgeest wijst uit dat de inslag-gerelateerde hydrothermale systemen in de Vargeão en Vista Alegre inslagkrater waarschijnlijk beperkt in omvang waren, waarmee ook de mogelijkheid van het ondersteunen van leven beperkt is. Om leven te kunnen ondersteunen zijn er grotere inslagkraters die meer warmte leveren. Doordat de zwaartekracht op Mars minder sterk is dan op Aarde, werken hydrothermale systemen in inslagkraters daar anders – ze worden pas vergelijkbaar met de systemen op Aarde als ze ongeveer 4 keer zo groot zijn. Dit betekent dat kraters op Mars minimaal 40-50 km in diameter moeten zijn om leven te kunnen ondersteunen. Dit sluit ongeveer 99.5 % van de kraters (groter dan 1 km) op Mars uit.
Volgende stap naar Mars
De zoektocht naar leven buiten onze planeet is geen makkelijke taak. Het onderzoek van Alsemgeest maakt het echter mogelijk om veel gerichter te zoeken naar tekenen van leven op Mars, wat ons een stap dichterbij brengt naar een antwoord op de vraag of we alleen zijn in het heelal. Daarnaast geeft dit onderzoek perspectief: “Mars blijkt niet zo heel veel anders te zijn dan de Aarde. Processen op deze planeet zijn ook op Aarde te vinden – dit geeft des te meer reden om de volgende stap van de mensheid te zetten en naar Mars toe te gaan, aldus Alsemgeest.
Aderen in gesteenten
Alsemgeest onderzocht de aderen in gesteenten: dit zijn dunne mineraalbanden die gevormd zijn door stroming van heet water in een hydrothermaal systeem. De mineralen die in deze aderen zitten, geven aan wat de temperatuur en watersamenstelling was toen het hydrothermaal systeem actief was. Om dit te kunnen bepalen, verzamelde hij eerst gesteenten in Brazilië die dit soort aderen hebben. Vervolgens bepaalde hij de samenstelling van de mineralen met een elektronenmicroscoop, en maakte hij een computermodel van het hydrothermale systeem. Dit heeft hij uiteindelijk aangepast aan condities op Mars om te kijken of inslaggerelateerde hydrothermale systemen op deze planeet leven kunnen ondersteunen of niet.
Alsemgeest promoveert 3 september 2024 aan de Vrije Universiteit Amsterdam.