Professor René Bekkers, een vooraanstaand expert op het gebied van filantropieonderzoek en directeur van het Centrum voor Filantropische Studies aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU Amsterdam), duikt in het veranderende landschap van geven in Nederland. Maar hoe geven deze krachten vorm aan de toekomst van filantropie?
U bent de hoofdonderzoeker van het Geven in Nederland (GIN) onderzoek. Hoe is het begonnen en wat zijn de belangrijkste resultaten?
'Het GIN-onderzoek begon in 1995, geïnspireerd door het “Giving USA”-onderzoek. Hoogleraar filantropische studies Theo Schuyt nam het initiatief na een bezoek aan de Ford Foundation in de VS en onderkende de noodzaak om filantropische trends in Nederland in kaart te brengen, waarbij hij zich richtte op donaties van huishoudens, bedrijven, stichtingen, loterijen en nalatenschappen. Gebaseerd op het Amerikaanse model richten we ons op donoren zelf om een vollediger beeld te krijgen van filantropie in het land.'
Het onderzoek laat een daling zien in het geven, vooral onder huishoudens. Wat zijn de trends die hieraan bijdragen?
'Huishoudens, traditioneel de grootste bron van donaties, geven steeds minder, voornamelijk als gevolg van demografische veranderingen. De meest gulle gevers zijn meestal oudere, religieuze individuen. Naarmate deze groepen kleiner worden, neemt ook het bedrag dat ze geven af. Er vindt een generatieverschuiving plaats - elke volgende generatie geeft minder. De Stille Generatie is het meest gul, gevolgd door de Babyboomers. Jongere generaties zijn sociaal betrokken, maar geven de voorkeur aan directe betrokkenheid boven geldelijke donaties.'
Ziet u positieve trends of kansen in de filantropie?
'Legaten worden een belangrijke bron van inkomsten voor veel goede doelen, vooral nu meer mensen overlijden zonder directe erfgenamen. We hebben ook een toename gezien in bedrijfsvrijwilligerswerk en pro bono werk, wat een bredere maatschappelijke verschuiving weerspiegelt waarbij individuen willen dat hun werk bijdraagt aan een betere wereld.'
Hoe ziet u de toekomst van geven in Nederland, vooral met de verwachte vermogensoverdracht tussen generaties?
'De komende vermogensoverdracht is belangrijk, maar de uitdaging voor goede doelen zal zijn om jongere generaties te betrekken om ervoor te zorgen dat de cultuur van geven blijft bestaan. Het is cruciaal voor de sector om strategisch na te denken over het betrekken van jongere generaties door het geven te koppelen aan doelen die aansluiten bij hun waarden.'
'Bij de Vrije Universiteit Amsterdam zetten we ons in voor een geefcultuur die impactvol onderzoek en onderwijs ondersteunt. Als je wilt weten hoe je kunt bijdragen en een verschil kunt maken, bezoek dan het VUfonds, het universitaire platform voor filantropie en ondersteuning op vu.nl/vufonds.'