De titel van het onderzoek is: ‘Wie maakt de wetgeving in het migratierecht?’ Migratierecht is van grote invloed op het leven van migranten. Het bepaalt waar, wanneer en met wie zij mogen wonen en werken. Dit rechtsgebied is onderdeel van het bestuursrecht, waar wetgevende bevoegdheden vaak door de wetgever worden overgedragen aan de uitvoerende macht, het bestuur. Hoewel dit in veel gevallen onvermijdelijk is, levert het ook spanning op met de rechtsstaat. In een rechtstaat dient de macht van de overheid immers begrensd te worden door wetten om vrijheid te beschermen.
Onderzoek oratie voortzetten
In dit onderzoeksproject, dat voortvloeit uit haar oratie, onderzoekt Slingenberg of de wetgevende bevoegdheid van het bestuur in het migratierecht voldoende is begrensd om willekeurige machtsuitoefening te voorkomen. Vanwege de uitzonderlijke ingrijpendheid is dit juist in dit rechtsgebied van belang. Slingenberg vertelt: “Door de Vidi-financiering ben ik in staat de onderzoeksagenda die ik heb geschetst in mijn oratie de komende jaren uit te voeren.”
Onderzoeksmethode
Slingenberg gaat eerst empirisch in kaart brengen wat de omvang van de bestuurswetgeving in het migratierecht is. Dit door het systematisch analyseren van wetteksten binnen drie deelgebieden: detentie, inkomen (opvang en werk), en gezinshereniging, zowel in het Nederlands recht als het Unierecht. Daarnaast wordt de data uit het Nederlands recht vergeleken met Duitsland, de Nederlandse bijstandswetgeving en met historische data, sinds 1965. Vervolgens wordt beoordeeld of deze bevoegdheden juridisch en theoretisch voldoende begrensd zijn.
Impact van onderzoek
De verwachte uitkomsten van het onderzoek omvatten een gedetailleerd overzicht van de omvang van bestuurswetgeving in het migratierecht en een normatief toetsingskader dat bijdraagt aan het versterken van de rechtsstatelijkheid in dit rechtsgebied. “Dit is van cruciaal belang voor zowel de legitimiteit van de regels als de vrijheid en waardigheid van migranten”, aldus Slingenberg. Bovendien kunnen de uitkomsten ook relevant zijn voor andere onderdelen van het bestuursrecht (zoals sociale zekerheidsrecht of belastingrecht).
Onderzoek raakt actualiteit
Slingenberg gebruikte het activeren van het staatsnootrecht als voorbeeld in haar onderzoeksvoorstel om te laten zien hoe bestuurswetgeving problematisch kan zijn. “Ik had niet kunnen voorzien dat juist dit voorbeeld actueel zou worden”. Tegelijkertijd laat Slingenberg zien dat ook de meer reguliere delegatie van wetgevende bevoegdheid naar het bestuur in het migratierecht problematisch kan zijn. “In het migratierecht kijken we meestal vooral naar de inhoud van de regels; het is hoog tijd om ook naar de vorm van de regels te gaan kijken”.
Vidi
Met de Vidi-financiering kan Slingenberg, samen met een promovendus en een postdoc, de komende jaren bijdragen aan een beter begrip van de balans tussen de uitvoerende macht en de wetgevende macht binnen het migratierecht.
Vidi is gericht op ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma. De onderzoekers ontvangen maximaal 850.000 euro.