De meeste professionele mannenteams in het wegwielrennen hebben naast hun hoofdmacht ook een opleidingsploeg voor renners onder de 23 jaar. “Die opleidingsploegen opereren op semiprofessioneel niveau en hebben als doel om jong talent te scouten en te ontwikkelen tot professionele wielrenners,” legt Jens Voet uit. Hij weet waar hij over praat: naast zijn promotieonderzoek aan de afdeling Bewegingswetenschappen van VU Amsterdam, werkt hij als coach bij de onder 23-ploeg van het Zwitserse Tudor Pro Cycling. Voor zijn promotieonderzoek richtte hij zich op talentidentificatie en talentontwikkeling van jonge renners in opleidingsploegen.
Geboortemaand
Zijn conclusie: veel teams selecteren nog te vaak op prestaties van het moment. “Maar dat geeft een vertekend beeld,” zegt Voet. Zo is er het geboortemaandeffect: bij jonge sporters die per jaar worden ingedeeld hebben zij die geboren zijn in bijvoorbeeld januari een fysieke voorsprong tegenover sporters uit december.
Daarnaast hebben talenten die wat zwaarder en langer zijn in het vlakke Nederland een voorsprong, door meer gewicht op de pedalen. Terwijl als ze internationaal het toneel op gaan, lichte en kleinere renners een voorsprong hebben in de bergen. Voet: “Dit suggereert dat talentherkenning verbeterd kan worden als we jonge renners op toekomstig potentieel in plaats van huidige prestaties selecteren.”
“Een belangrijk onderdeel van talentontwikkeling is het leren presteren onder vermoeidheid, ook wel ‘durability’ genoemd”, gaat Voet verder. “We zagen dat vermoeidheid vooral invloed heeft op korte inspanningen, zoals een sprint van een minuut,” vertelt hij. “Daarbij speelt het vasthouden van de koolhydraatverbranding een cruciale rol.” Daarom benadrukt Voet het belang van een zogeheten gepolariseerde trainingsaanpak, met een mix van rustige en intensieve trainingen, als meest effectief om jonge renners fysiek te ontwikkelen. Ook benadrukt hij het belang van een sterke band tussen coach en renner. “Goed onderling begrip maakt het verschil in hoe een talent zich ontwikkelt.”
Onder 19
Voet is kritisch over het steeds eerdere selecteren van renners, met meer en meer onder-19 ploegen die professioneel opereren. “Dit zijn ‘verspilde’ investeringen”, concludeert Voet, “aangezien het alleen maar lastiger is om potentieel te herkennen op jongere leeftijd.” Zijn boodschap: focus op de lange termijn en investeer op die manier in de meest talentvolle renners die op latere leeftijd optimaal kunnen presteren.