Terwijl de urgentie van de klimaatcrisis toeneemt, stellen burgers steeds meer de relevantie en betrouwbaarheid van de wetenschap ter discussie. Ze vinden misschien dat de academische wereld te ver van hun dagelijkse leven afstaat, of vinden het moeilijk om te zien hoe wetenschap oplossingen kan bieden voor hun problemen.
We hebben gezien dat het traditionele idee van de wetenschap als producent van objectieve kennis niet goed werkt bij het omgaan met complexe sociaalwetenschappelijke crises, zoals de COVID-19-pandemie of de klimaatcrisis. Hetzelfde geldt voor de bijbehorende, traditionele vorm van wetenschapscommunicatie, die er vaak van uitgaat dat het publiek het probleem niet begrijpt en daarom beter geïnformeerd moet worden door wetenschap. Deze benadering schiet tekort in het herstellen van vertrouwen en het verminderen van polarisatie en bereikt soms zelfs het tegenovergestelde.
Wij geloven dat nieuwe vormen van wetenschapscommunicatie de potentie hebben om de gespannen verhoudingen tussen wetenschap en maatschappij te verbeteren in de context van de klimaatcrisis. Burgerberaden in de context van klimaatonderzoek richt zich op het afstemmen van wetenschappelijke kennis op de perspectieven en (levens)ervaringen van burgers. We moeten ervoor zorgen dat alle stemmen gehoord en gewaardeerd worden.
Een nieuwe vorm van wetenschapscommunicatie
Het wetenschapscommunicatieteam van Athena streeft ernaar een nieuwe vorm van wetenschapscommunicatie te ontwikkelen voor klimaatcrisisgerelateerde wetenschap. Een vorm die de relatie tussen wetenschap en maatschappij kan versterken.
Het project heeft het volgende opgelevert:
- inzicht in de percepties en ervaringen van burgers met betrekking tot de klimaatcrisis;
- een democratisch geïnformeerde index van klimaatonderzoeksvragen;
- een democratisch geïnformeerde onderzoeksagenda;
- een interactieve en dialogische methode voor burgers en wetenschappers om te spreken over complexe problemen;
- een evaluatie van burgervergaderingen als een vorm van wetenschapscommunicatie.
Maatschappelijk responsieve klimaatwetenschap
Twee opeenvolgende projecten zullen naar deze resultaten toewerken. Het eerste project, Science on the Fray, draagt bij aan het maatschappelijk responsiever maken van klimaatwetenschap. Het onderzoekt of, hoe en waarom klimaatwetenschappers maatschappelijke actoren betrekken bij publieke debatten, en hoe zij dit ervaren. We interviewden 35 wetenschappers die werken aan klimaatgerelateerde kwesties. Tijdens de Proeverij reflecteerden we op de bevindingen, samen met de betrokken onderzoekers en andere geïnteresseerden. Ook testen we hier hoe burgervergaderingen kunnen werken als methode voor wetenschapscommunicatie.
Burgervergaderingen
In het tweede project, Science in/and Crisis, bouwen we voort op het eerste project door de methode van burgervergaderingen te bestuderen als een nieuwe dialogische vorm van wetenschapscommunicatie over klimaatgerelateerde kwesties. Samen met onze partner, G1000, organiseerden we vier burgervergaderingen, elk in een andere regio van Nederland (Roermond, Wormer, Assen een Zutphen). Zo krijgen diverse burgers en klimaatgerelateerde experts de kans om met elkaar in dialoog te gaan. Samen gaan ze met elkaar in gesprek over wat de klimaatcrisis voor hen betekent, en welke kennis en onderzoek zij nodig achten om de klimaatcrisis aan te pakken.
Elke burgervergadering bestaat uit twee bijeenkomsten: de eerste is puur bedoeld voor burgers om te praten over hun percepties en ervaringen van de klimaatcrisis en hun gerelateerde onderzoeksprioriteiten. Tijdens de tweede bijeenkomst bouwen burgers en experts voort op de bevindingen van de eerste vergadering om gezamenlijk een nieuwe onderzoeksagenda te ontwikkelen om de klimaatcrisis aan te pakken.
