Datum: 12 oktober 2023. Afbeelding: Karel Onwijn (rechts) in gesprek met een geestelijke (links) in Estland.
Wat is uw achtergrond en wat is uw vakgebied?
Ik ben historicus en heb ook politicologie gestudeerd. Mijn expertise ligt op het gebied van de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Ik richt me vooral op de hedendaagse geschiedenis, maar betrek zeker ook de oudere geschiedenis. Door mijn vele reizen in de voormalige Sovjetlanden ben ik ooggetuige geweest van meerdere historische gebeurtenissen. De regio was lange tijd geïsoleerd, maar is geleidelijk aan meer toegankelijk geworden. Ik wil graag mijn studenten meenemen op ontdekkingsreis naar deze landen, hen nieuwe perspectieven laten zien en hen aanmoedigen om problemen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen. De huidige ontwikkelingen maken dit extra spannend. Ik probeer die ontwikkelingen in een brede cultuurhistorische context te plaatsen om ook de andere mentaliteit daar proberen te begrijpen. Die ervaringen probeer ik in mijn cursussen te integreren.
Waar komt uw passie voor dit onderwerp vandaan?
Mijn passie voor dit onderwerp komt voort uit mijn ervaringen als student in de jaren ‘80, dus nog tijdens de Koude Oorlog. Het opengaan van het IJzeren Gordijn bracht me in contact met een nieuwe wereld. Mijn studie richtte zich op internationale betrekkingen en de Sovjet-Unie. Dit leidde tot onderzoek, uitwisselingsreizen en het ontdekken van de diversiteit binnen dit multinationale land. Mijn passie voor de regio en de Russische taal heeft me altijd gedreven.
Welke kwestie binnen uw vakgebied heeft momenteel uw speciale aandacht?
Momenteel ben ik vooral bezig met onderzoek naar de cultuur-historische achtergronden rond de oorlog in Oekraïne, waarover ik onlangs het boek Ode aan Oekraïne heb geschreven. Ik merkte tijdens mijn colleges dat er maar bar weinig kennis was over dit land, en eerlijk gezegd ook maar weinig interesse hiervoor. Door de Russische inval is dit ten positieve veranderd, maar het nadeel is dat ik niet meer zo gemakkelijk naar deze landen kan reizen zoals vroeger. Ook kan ik daar nu geen studiereizen meer begeleiden, dat vind ik heel jammer! Gelukkig doe ik dit nog wel in de andere voormalige Sovjetrepublieken, zoals volgend jaar mijn HOVO-reizen naar Kazachstan, Kirgizië, Armenië en Georgië.
Wat maakt het lesgeven aan cursisten bij HOVO zo leuk?
Ik heb jarenlang lesgegeven aan de Hogeschool Utrecht en ik geef nog steeds cursussen en (gast)colleges aan verschillende universiteiten, vooral die in Leiden en Nijmegen. Sinds 2016 geef ik ook veel collegereeksen bij HOVO, en dat vind ik een enorme verrijking. Het HOVO-publiek is namelijk heel goed voorbereid en erg leergierig. Bovendien beschikken ze over veel kennis en levenservaring, waardoor de interactie extra veel nieuwe inzichten oplevert.
Wat hoopt u uw cursisten mee te geven tijdens uw lessen?
Mijn doel is om mijn studenten te stimuleren om kwesties vanuit meerdere perspectieven te bekijken en niet te geloven in eendimensionale verklaringen, zoals die vaak in de media of traditionele geschiedenisboeken worden gepresenteerd. Ik wil hen een extra dimensie bieden en hen aanmoedigen om verder te lezen en te ontdekken. Ik hoop dat ze ook zelf veel kunnen ontdekken en dat ze leren dat complexe onderwerpen niet altijd ingewikkelde cursussen vereisen. Er zijn tal van andere bronnen en media waarmee ze veel kunnen ontdekken.
