Goede zelfstudieopdrachten zorgen voor verdieping tijdens onderwijsbijeenkomsten
De hoeveelheid leerstof in het universitair onderwijs is vaak zo omvangrijk en cognitief veeleisend, dat de studenten daar zelfstandig intensief op moeten studeren en oefenen. Zelfstudie is daarom een belangrijk concept binnen activerend blended onderwijs.
Wil je tijdens een onderwijsbijeenkomst dieper op de stof in gaan (zoals bij de Flipped Classroom), dan is het meestal belangrijk dat alle studenten de zelfstudieopdrachten vooraf doen. Zo beheersen ze alvast de feiten, de concepten en de methoden op een basaal niveau, en kun je tijdens de bijeenkomst aan de slag met de toepassing daarvan. Hierdoor hoef je niet te starten met het klassieke oplepelen van de kennis, en bied je je studenten een rijkere leerervaring.
Niet alle studenten doen de zelfstudieopdrachten, maar hoe komt dat eigenlijk? In het drukke leven van een student concurreert je cursus met het bijbaantje, nevenactiviteiten, de sociale contacten, uitgaan, familiebezoek, social media en streamingdiensten. Daarnaast zijn studenten misschien minder gemotiveerd als het onduidelijk is wat ze precies moeten doen en wat het hen oplevert. Hoe verbeter je dit? Deze vijf tips helpen je op weg!
1: introduceer de taak altijd
Introduceer altijd tijdens een college of werkgroep expliciet welke zelfstudieactiviteiten de studenten moeten doen voor de eerstvolgende bijeenkomst (feed-up). Ga er hierbij niet vanuit dat de studenten zelf bedenken wat ze moeten voorbereiden, hoe ze dat moeten doen en welk niveau er van hen wordt verwacht.
2: zorg dat de taken concreet bijdragen aan het behalen van de leerdoelen
Voor studenten moet de relevantie van de activiteiten glashelder zijn. Een student vraagt zich altijd af: ‘Waarom zou ik deze opdracht uitvoeren?’ Geef daarom aan hoe de opdracht bijdraagt aan het behalen van de leerdoelen (Meer weten? Bekijk de tip over constructive alignment). Dat kan een inhoudelijk doel zijn, maar vaak ook een procesmatig doel (bijvoorbeeld: de student kan zelfstandig een academisch artikel analyseren).
3: formuleer opdrachten actief
Formuleer de zelfstudieopdrachten actief, zodat duidelijk is wat de student moet doen en waarom. Vermijd hierbij formuleringen als ‘Lees hoofdstuk 5’. Vul dat soort opdrachten altijd aan met een uitleg over wat de student moet doen met deze literatuur. Bijvoorbeeld ‘Bestudeer hoofdstuk 5 zodat je de volgende vragen kunt beantwoorden, vragen kunt formuleren, schematische weergaven kunt maken van argumenten of zodat je de kennis kunt toepassen op een casus.'
Geef hierbij duidelijk en realistisch aan welke tijdsinvestering wordt verwacht. Bijvoorbeeld: ‘Het lezen en beantwoorden van de vragen van dit hoofdstuk kost je ongeveer drie uur’. Wanneer mogelijk bied je de student keuzemogelijkheden. Bijvoorbeeld op:
- inhoud – de student zoekt zelf inspirerende bronnen bij het onderwerp (zoals video's, krantenartikelen en wetenschappelijke artikelen);
- vorm – de student kiest een presentatievorm die het best bij het onderwerp past;
- proces – de student kiest zelf een x-aantal van de zelfstudievragen om te beantwoorden.
4: geef feedback en waardeer inzet
Zorg dat je in de onderwijsbijeenkomst aan de slag gaat met het resultaat van de zelfstudieopdracht. Dit is op zichzelf al een vorm van feedback en waardering en voorkomt dat de studenten afhaken. Daarnaast kun je zo verdiepende activerende werkvormen toepassen.
Een eenvoudige vorm is om aan het begin van de onderwijsbijeenkomst een aantal basisvragen te stellen aan de studenten. Doe dit bijvoorbeeld via Canvas Quizzes. Of wijs willekeurig een paar studenten aan en vraag ze om in een paar zinnen te zeggen wat het belangrijkste is dat ze hebben geleerd van de zelfstudieopdrachten. Wil je een stap verder gaan? Laat ze dan de kennis toepassen op nieuwe en complexere problemen of casussen.
5: pas de lesinhoud niet aan onvoorbereide studenten aan
Tot slot: zorg ervoor dat je de lesinhoud niet aanpast aan de studenten die niet zijn voorbereid. Zodra je dat doet, zullen de studenten zich minder gaan voorbereiden omdat ze weten dat dit geen consequenties heeft.
Digitale ondersteuning
Wil je de studenten de teksten interactief laten bestuderen aan de hand van vragen, of commentaar van de medestudenten? Dat kan met deze digitale tools:
- FeedbackFruits Interactive document, Interactive Video of Comprehension of Document, en Perusall. Zeker wanneer het om academische teksten gaat die gelezen en doorgrond moeten worden (Academic Reading).
- Canvas Assignments of Canvas Quizzes. Vraag je studenten om bijvoorbeeld korte vragen te beantwoorden met deze tools. Vaak hebben boeken van uitgeverijen digitale omgevingen met opdrachten of vragen.
Met digitale hulpmiddelen zoals FeedbackFruits en Perusall kun je ook snel de inspanning van de studenten beoordelen als ze iets inleveren of ergens commentaar op geven. Je kunt de studenten dan bijvoorbeeld 0 of 1 punt geven. Die laat je dan voor een klein deel meetellen in de eindbeoordeling (Check wel het Onderwijs- en Examenreglement).