Er zijn twee algemene Overeenkomsten van Opdracht die voor de meeste situaties geschikt zijn.
Wanneer een persoon met een buitenlandse nationaliteit of die woonachtig is buiten Nederland als zelfstandige werkzaamheden voor de VU gaat uitvoeren, moet er net als bij een Nederlandse zelfstandige een modelovereenkomst gesloten worden.
Modelovereenkomst Algemeen | Geen werkgeversgezag (aan te raden)
Hierbij gelden de volgende voorwaarden:
- Er is geen sprake van leiding vanuit de VU en er ontstaat geen gezagsverhouding
- De VU heeft alleen invloed op het eindresultaat en niet op de manier waarop dit resultaat bereikt wordt
- Soms werkt de opdrachtnemer ook met eigen materiaal (bijvoorbeeld een fotograaf)
Voorbeelden zijn: een gastspreker (voor een beperkt aantal keer), onafhankelijk adviseur, dagvoorzitter, columnist, fotograaf, IT'er en vertaler.
Modelovereenkomst |Vrije Vervanging (niet aan te raden)
Hierbij gelden de volgende voorwaarden:
- Er is geen sprake van leiding vanuit de VU en er ontstaat geen gezagsverhouding
- De VU heeft alleen invloed op het eindresultaat en niet op de manier waarop dit resultaat bereikt wordt
- De opdrachtnemer kan zich laten vervangen door een collega en draagt in dat geval ook zorg voor eventuele vervanging
- De VU kan vervanging niet weigeren, behalve op objectieve en noodzakelijke criteria die vooraf opgesteld zijn en als bijlage bij de overeenkomst zijn gevoegd. De VU kan wel in de modelovereenkomst opnemen dat de vervanger net zo deskundig moet zijn.
Voorbeeld is een accountant die een aantal colleges komt geven, terwijl deze bij een accountantsbureau werkt. Als detacheren vanuit het accountantsbureau geen optie is, kan in dat geval de Modelovereenkomst Vrije Vervanging gebruikt worden.
Let op: De Belastingdienst heeft per 1 januari 2024 de modelovereenkomst van opdracht ‘vrije vervanging’ laten vervallen. Dat een opdrachtnemer zich vrij mag laten vervangen is volgens de Hoge Raad namelijk geen doorslaggevende aanwijzing (meer) dat de rechtsverhouding kwalificeert als een overeenkomst van opdracht (OVO). De rechtsverhouding kan dan nog steeds worden gekwalificeerd als een arbeidsovereenkomst, zo bleek in elk geval in de Deliveroo zaak.
Inmiddels is ook duidelijk dat als het model ‘vrije vervanging’ toch wordt gebruikt, met daarin de standaard clausule dat de werkgever aanwijzingen kan geven, de Belastingdienst bij voorbaat een gezagsverhouding aanneemt en daarmee het bestaan van een arbeidsovereenkomst bevestigd. Of in de praktijk daadwerkelijk
aanwijzingen (kunnen) worden gegeven of niet is bij de beoordeling door de Belastingdienst niet relevant.
Het advies is nu dus nog dringender om van dit model in het geheel geen gebruik meer te maken, maar uitsluitend van het model ‘geen werkgeversgezag’. Overleg bij twijfel altijd met je HR-adviseur voor de beste oplossing.